Zasady gotowania kaszy – na sypko, półsypko i gęsto

Kasze są dodatkiem do warzywnych potraw i tradycyjnych dań. Prawidłowo ugotowane kasze są smaczne i nie mają gorzkiego posmaku, który niejednego konsumenta zniechęcił do ich spożywania. Gruboziarniste kasze wymagają specjalnego traktowania.

Kasze są cennym źródłem węglowodanów złożonych w tym skrobi i błonnika. Włókno pokarmowe pomaga regulować pracę jelit, a dodatkowo utrudnia przyswajanie tłuszczu pęczniejąc w żołądku. Kasze pomagają również przy zaparciach oraz w razie problemów z trawieniem. Gruboziarniste kasze charakteryzują się wyższą zawartością błonnika (np. kasza perłowa, pęczak, gryczana). Poszczególne gatunki kaszy wymagają zastosowania nieco innej techniki gotowania.

Oczyszczenie i płukanie kasz przed gotowaniem

Kasze gruboziarniste, takie jak kasza gryczana, jaglana, perłowa i pęczak powinny być przed gotowaniem przebrane z łusek, zanieczyszczeń i nieobłuskanych ziaren. Następnie należy dobrze ją opłukać. Sprawdzoną metodą jest wsypanie kaszy do garnka, zalanie ciepłą wodą i usunięcie ziarenek, które wypłynęły na powierzchnię. Kasze łamane i drobne nie wymagają płukania.

Gotowanie kaszy na sypko

Gruboziarniste kasze mogą być gotowane na sypko, żeby ziarna nie sklejały się i zachowały niezbędne składniki odżywcze, w tym minerały i witaminy rozpuszczalne w wodzie. Kasza powinna być wsypana do odpowiedniej ilości wody. Na jedną szklankę kaszy perłowej, gryczanej i krakowskiej potrzebne są 2 szklanki wody. Natomiast na szklankę jaglanej kaszy należy wlać do garnka 1 ¾ szklanki wody. Mniej wody wymaga kasza kukurydziana (1 ½ szklanki wody). Natomiast do kaszy pęczak należy dodać 2 szklanki wody oraz łyżkę masła lub oleju. W czasie gotowania tłuszcz osadza się cienką warstwą na powierzchni ziaren oddzielając je od siebie.

Po zagotowaniu kaszy należy zmniejszyć ogień i gotować pod przykryciem przez 20 – 30 minut. Po upływie tego czasu zestaw garnek z ognia i pozostaw pod przykryciem na 10 minut. Kasza powinna wchłonąć całą wodę.

Drobna kasza przed ugotowaniem na sypko powinna być wymieszana z roztrzepanym jajkiem lub białkiem w proporcjach 2 białka na 1 kg kaszy. Tak przygotowaną kaszę należy przełożyć do brytfanny i wstawić do nagrzanego piekarnika. Dzięki temu zabiegowi ziarenka wyschną, a białko jaja utworzy na ziarenkach powłokę chroniącą przed rozklejeniem się kaszy podczas gotowania.

Gotowanie kaszy na półsypko

Sposób gotowania kaszy na półsypko jest bardzo podobny do wyżej opisanych metod, dla poszczególnych gatunków kasz. Niemniej konieczne jest użycie większej ilości wody (o ½ szklanki więcej) i dłuższe gotowanie (o 10 minut dłużej).

Gotowanie kasz na gęsto

Pod wpływem gotowania ziarenka kaszy rozklejają się tworząc gęstą masę i tracąc pierwotny kształt. Po ostudzeniu kaszy ugotowanej na gęsto można pokroić ją w kostkę – ziarenka zespajają się ze sobą w jednolitą masę. Do ugotowania 1 szklanki kaszy krakowskiej i kaszy manny na gęsto potrzeba 4 szklanek wody. Natomiast kasze jaglana, perłowa i kukurydziana gotowane na gęsto powinny być zalane 3 ½ szklanką wody na 1 szklankę kaszy. Kasza pęczak powinna być gotowana z dodatkiem 2 ½ szklanki wody. Najmniej wody potrzebuje kasza gryczana (1 ½ szklanki wody na 1 szklankę kaszy).

Gotowanie kaszy na gęsto wymaga zalania kaszy 1/3 letniej wody odmierzonej odpowiednio do gatunku kaszy. Należy wymieszać kaszę z wodą i odstawić na pół godziny, aby napęczniała. Kolejny etap to wolne gotowanie. Dodaj do kaszy pozostałe 2/3 wody – powinien to być wrzątek, a następnie gotuj całość na małym ogniu przez ok. 60 minut lub krócej, jeżeli kasza będzie gęsta i wchłonie wodę.

Kasze jako baza zup i kleików

Kasze przyrządzane jako podstawowy składnik zup (np. krupników) i kleików wymagają gotowania ich w dużej ilości wody i przez długi czas. Należy zalać kaszę wodą w proporcji 6 szklanek wody na 1 szklankę kaszy. Kaszę jęczmienną należy zalać zimną wodą, natomiast pozostałe gatunki kasz – wrzącą wodą. Pod wpływem dużej ilości wody i powolnego gotowania ziarenka kaszy pęcznieją bez ograniczeń. Otoczki ziaren pękają, uwalniając kleik skrobiowy i zagęszczając wodę.

Zastosowanie kasz w kuchni

Kasze ugotowane na sypko sprawdzają się jako dodatek do potrwa, albo samodzielne danie. Z kasz ugotowanych na półsypko przyrządza się dodatki do duszonych mięs, albo do farszu (np. krokietów, gołąbków). Z kaszy ugotowanej na półsypko można przyrządzić wegetariańskie kotlety i pulpety oraz zapiekanki i słodkie desery.

Kasze ugotowane na gęsto są natomiast dobrym dodatkiem do grzybów, mięs i jarzyn. Z kaszy manny ugotowanej na gęsto można przyrządzić mus. Pozostałe gatunki kasz ugotowane na gęsto sprawdzają się jako baza do deserów z bakaliami, świeżymi lub suszonymi owocami i wanilią. Natomiast kasze rozklejone, o rzadkiej konsystencji są bazą do kleików i krupników.

---

Zobacz także:

Alternatywy dla biegania, czyli co robić, kiedy pogoda za oknem nie zachęca

Aktywna jesień i zima z dziećmi – jak się ubrać

Garderoba nastolatka na zimę