Bańki – czy warto? Bańki ogniowe – geneza. O bańkach mówiono już w czasach starożytnych!

W tradycyjnej chińskiej medycynie, poza popularnymi technikami akupunktury i ziołolecznictwa, szeroko rozpowszechnione są również bańki. Pierwsze zapiski opisujące stosowanie baniek zostały opracowane przez taoistę Ge Hong i datuje się je na 300 r. n.e. – a zatem, jest to już naprawdę wiekowe rozwiązanie. W starszych tekstach, datowanych nawet na 1000 r. p.n.e., zalecano stosowanie baniek w przypadku chorób płuc. Zarówno w kulturze wschodniej, jak i tradycji zachodniej (europejskiej), bańki mają swoje korzenie w praktykach, w ramach których wierzono, że choroba może zostać „wyjęta” przez skórę (jak widać, dość dosłownie podchodzono wówczas do kwestii związanych z medycyną). Stawianie baniek bez tajemnic.

Bańki współcześnie

W Chinach w roku 1950 bańki zyskały oficjalną, urzędową akceptację jako metoda terapeutyczna; najlepiej dowodzi tego fakt, że zostały one wprowadzone w szpitalach. Nieco później na Zachodzie pojawiły się głosy krytyki wobec tej metody. Nie okazały się one jednak zbyt silne, a na przestrzeni kilkunastu ostatnich lat stawianie baniek ponownie zyskuje na popularności, szczególnie jako uzupełniający zabieg wykorzystywany przez masażystów i fizjoterapeutów w celu łagodzenia bólu mięśni oraz wzmacniania systemu odpornościowego pacjentów.

Jeden z najbardziej znamiennych w tym temacie zapisków w chińskich tekstach źródłowych mówi: „Gdzie występuje stagnacja, odczuwamy ból. Gdzie występuje ból, mamy stagnację”. Taki stan rzeczy oznacza, że oba te elementy są ze sobą powiązane, a coś, co tradycja dalekowschodnia określa jako usunięcie stagnacji lub jej przemieszczenie, pozwala pozbyć się bólu.

Stagnacja ta jest definiowana przez chińskie pojęcie Qi, a w praktyce odnosi się do płynów w ciele, takich jak:

• limfa,
• śluz,
• krew.

Uważa się, że energia Qi jest związana z materią, w tym z płynami ciała. Dzięki stosowaniu baniek limfa i krew zostają poruszone, co przynosi pacjentowi ulgę w bólu.

Bańki – jak to właściwie działa?

Mechanizm działania baniek ogniowych polega na wytworzeniu podciśnienia w szklanym naczyniu, które jest stawiane na skórze. Dzięki temu podciśnieniu bańka przyciąga krew z tkanki skórnej, powodując rozerwanie naczyń krwionośnych podskórnych. W wyniku tego procesu krew, znajdując się poza naczyniami, stanowi wyzwanie dla naszego systemu odpornościowego. W odpowiedzi na to ciało rozpoczyna intensywną produkcję przeciwciał.

Część krwi, która jest zassana do bańki, zatrzymuje się. Krwinki te są niszczone, co powoduje aktywację leukocytów, czyli białych krwinek. Dzięki temu nasza odporność zostaje wzmocniona, co umożliwia skuteczniejszą walkę z potencjalnymi infekcjami.

Innym ważnym fizjologicznym wyjaśnieniem leczniczego i przeciwbólowego działania baniek ogniowych jest fakt, że receptory skóry, mięśni i powięzi są wówczas podrażniane, a powstający odruch skórno-trzewny powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych. Uszkodzone tkanki organizmu są oczyszczane z pozostałości przemiany materii, a organizm zostaje dotleniony i odkwaszony. Dzięki pobudzeniu dwóch układów – współczulnego i przywspółczulnego – praca narządów i tkanek naszego organizmu poprawia się.

Stawianie baniek – kiedy stawiać bańki?

Najlepiej jest stawiać bańki wieczorem lub wtedy, gdy wiemy, że na pewno będziemy mogli zostać w łóżku i ciepłym miejscu po zabiegu. Jak już wspomnieliśmy, dobrym pomysłem jest okrycie się kocem podczas terapii – w ten sposób nie doprowadzimy do przemarznięcia. Po zdjęciu baniek powinniśmy się ciepło ubrać, a najlepiej położyć się do łóżka i odpocząć.

Naszym zdaniem wieczór (ewentualnie: późne popołudnie) jest najlepszym czasem na bańki, ponieważ niemal od razu możemy ułożyć się do snu i odpocząć… nie zaburzając przy tym dobowego rytmu snu (jak wiadomo, regularny sen o odpowiedniej długości to kolejny czynnik, który jest ważny z punktu widzenia funkcjonowania ludzkiego organizmu).

Ile czasu powinno się trzymać bańki na skórze? Bańki należy odstawić od ciała w momencie, gdy skóra pod nimi stanie się fioletowa (purpurowa). Zazwyczaj dzieje się to już po około 5-10 minutach od momentu ich nałożenia na ciało. Zasada ta dotyczy zarówno dzieci, jak i dorosłych.

U osób dorosłych czasami można „podtrzymać” bańki nawet przez kwadrans, jeżeli zauważymy, że efekt zaczerwienienia skóry, który wynika z jej przekrwienia w danym miejscu, nie jest wystarczająco silny. Zazwyczaj po tym czasie bańki same odpadają. Jeśli jednak nie odpadną, należy je delikatnie zdjąć, podważając je od dołu i uważając, aby nie sprawiać pacjentowi bólu.

Stawianie baniek – jak wygląda zabieg stawiania baniek ogniowych?

Przeprowadzenie zabiegu stawiania baniek trwa około 30 minut, ale czas ten może się różnić w zależności od obszaru, który jest poddawany leczeniu. Zabieg rozpoczyna się od oczyszczenia skóry pacjenta w miejscach, gdzie będą umieszczane bańki. Następnie, terapeutka natłuszcza ten obszar, używając naturalnego oleju kokosowego. Aby wytworzyć podciśnienie w bańce, podpala się nasączony alkoholem wacik i przykłada go do szklanego naczynia, podnosząc wacik znajdujący się na długiej pęsecie. Podgrzaną bańkę kładzie się na ciele pacjenta, co pozwala zassać ją do środka.

Bańki ogniowe – wskazania Generalnie, stawianie baniek to pomysł dobry m.in. w takich sytuacjach jak: niektóre bóle pleców, bóle związane z wysokim napięciem mięśniowym, bóle dolnej części pleców, problemy z krążeniem, zapalenie nerwów korzeniowych, częste infekcje górnych dróg oddechowych (na przykład angina), potrzeba regularnej profilaktyki/odpowiedniego odżywiania skóry, choroby reumatyczne, zapalenie stawów, astma, osłabiony system odpornościowy, przeziębienie, katar, rwa kulszowa, utrata energii w życiu.

Zalecany czas stawiania baniek na skórze to od 5 do 20 minut. Jednak w przypadku osób osłabionych czas ten powinien być krótszy, a u dorosłych i silnych osób – dłuższy. Jeśli:

• pacjent odczuwa silny ból
• terapeuta stwierdzi zbyt intensywne przekrwienie,
• wokół bańki pojawią się pęcherze z płynem,

należy ją szybciej zdjąć. Jak to zrobić? Należy uciskać skórę wokół bańki lub delikatne podwadzić jej brzegi, aby zneutralizować podciśnienie.

Pacjent z bańkami powinien podczas zabiegu być okryty ciepłym kocem. Dlaczego? To proste: ponieważ w trakcie całej tej procedury skóra (właściwie: jej pory) jest otwarta, a ciało rozgrzane, więc łatwo można się wówczas zaziębić. Pamiętaj, aby już po zabiegu, zanim jeszcze wyjdziesz na zewnątrz, odpowiednio się ubrać… nawet latem (szczególnie dobrze powinny zostać okryte plecy)!

Po zakończeniu całego zabiegu obszar, na którym zostały umieszczone bańki, należy solidnie przetrzeć. W ten sposób usuniemy nadmiar oleju. Jeśli pojawią się jednak pęcherze wypełnione płynem, absolutnie nie należy ich przekłuwać. Nie bój się – po pewnym czasie pęcherze te znikną.

Używane bańki są myte i dezynfekowane po każdym przeprowadzonym zabiegu.

Czy zawsze można stosować bańki bezpiecznie? Czy są jakieś przeciwwskazania do ich stosowania?

Stawianie baniek uchodzi za jeden z bezpieczniejszych, a z pewnością najmniej inwazyjnych sposobów terapeutycznych. Jednak istnieje kilka przeciwwskazań dotyczących stosowania baniek.

• noworodki – nie powinno się stosować baniek u dzieci, które nie ukończyły pierwszego roku życia,
• kobiety w ciąży – stosowanie baniek nie jest zalecane w czasie ciąży,
• miesiączka – nie powinno się stawiać baniek u kobiet podczas menstruacji,
• gorączka – wysoka gorączka (w szczególności zaś taka powyżej 38,5°C) jest przeciwwskazaniem do stosowania baniek. Koniecznie pamiętaj, że bańki nie działają przeciwgorączkowo! Mają one działanie przeciwzapalne i jednocześnie zwiększają aktywność układu odpornościowego, co może nawet podwyższyć temperaturę.

Nie można używać baniek u osób z poważniejszymi schorzeniami, do których zaliczają się między innymi:

• choroby autoimmunologiczne,
• egzemy,
• żylaki,
• alergie skórne,
• choroby układu krzepnięcia,
• nieznane zmiany skórne,
• krwotoki,
• choroby układu krążenia.

To jeszcze nie wszystko, ponieważ należy być bardzo ostrożnym również w przypadku planów stosowania baniek u osób starszych (powyżej 80. roku życia) oraz u pacjentów cierpiących na osłabienie wynikające z powodu choroby przewlekłej.

W przypadku wątpliwości zalecamy Ci skonsultowanie się z doświadczonym terapeutą specjalizującym się w medycynie naturalnej; to tam można zyskać fachowe porady. Nawet w przypadku chęci przeprowadzenia zabiegu w zaciszu domowym, nie zaś w gabinecie terapeutycznym, lepiej powierzyć wykonanie go komuś, kto ma już pewne doświadczenie w tym obszarze.

Stawianie baniek – czy po bańkach można się kąpać?

Nie da się jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Wiele w tej kwestii zależy od specyficznych dolegliwości, na które są stosowane bańki. Jeśli osoba cierpi na przeziębienie, grypę lub inną infekcję, lepiej jest unikać kąpieli bezpośrednio po zabiegu bańkowym. Wynika to z potrzeby utrzymania ciepła w organizmie jak najdłużej i zapobiegania nadmiernemu wychłodzeniu się. Jednak jeśli bańki są stosowane w celu łagodzenia bólu lub w celach kosmetycznych, nie ma przeciwwskazań do kąpieli. Po zabiegu można po krótkim czasie i bez większych przeszkód powrócić do normalnych aktywności.

Jak szybko po zabiegu stawiania baniek można wyjść na dwór?

W przypadku choroby zaleca się stawianie baniek co około 2-3 dni. Po ostatnim zabiegu chory powinien zostawać w domu. Dotyczy to nie tylko stawiania baniek, ale także zdroworozsądkowego podejścia do przeziębienia i innych infekcji. Odpoczynek, sen i ciepło sprzyjają szybszej regeneracji sił witalnych, co jest niezwykle ważne, jeżeli zależy nam na pełnym powrocie do zdrowia.

Jakie korzyści można oczekiwać po zastosowaniu baniek ogniowych?

Regularnie i właściwie stosowane bańki mogą:

• pomóc w leczeniu przeziębienia,
• łagodzić ból.

Z kolei masaże relaksacyjne przeprowadzane z ich wykorzystaniem to działanie, które może złagodzić zmęczenie i napięcie. Od dawna używane są one m.in. w celu redukcji różnego rodzaju dolegliwości bólowych i złagodzenia napięcia mięśni. Obecnie bańki są chętnie wykorzystywane również w celu poprawy wyglądu skóry, w tym w szczególności w walce z cellulitem, rozstępami oraz utratą elastyczności.

Stawianie baniek może być pomocne w przypadku nawracających infekcji górnych dróg oddechowych, reumatyzmu lub osłabienia układu odpornościowego. Ten zabieg złagodzi napięcie i stres, a także poprawi krążenie krwi w ciele, co przyczyni się do uczucia świeżości. Zalecamy szczególnie przeprowadzenie tego zabiegu w okresie jesienno-zimowy, ponieważ będzie to cenne z punktu widzenia naturalnej odporności ludzkiego organizmu.

Bańki chińskie są bardzo skuteczne w walce z cellulitem, ponieważ poprawiają krążenie krwi i limfy, co z kolei przyspiesza metabolizm. Mechaniczne działanie zaokrąglonej podstawy bańki pomaga usunąć martwą skórę i wygładzić jej powierzchnię. Specjaliści również twierdzą, że zabieg stawiania baniek działa odprężająco i relaksująco.

 

Emil Zelma